Листок №5

Размещено 11 Январь, 2018; 11:59 в Без рубрики

Листок №5

Гошчаўскі прыход!

Размещено 11 Декабрь, 2017; 11:52 в Новости прихода

У Гошчаўскі прыход уваходзяць 9 вёсак: Гошчава, Размеркі, Стайкі, Быч, Сярадава, Зялёны Бор, Няхачава, Аляксейкі, Аўсто. Гошчаўская Свята-Крыжаўзвіжанская царква – гістарычная каштоўнасць. Настаяцель – протаіерэй Аляксандр (Аўсянік). Ён з’яўляецца таксама настаяцелем Буленскага храма ў гонар Іаанна Прадцечы (дакументы рыхтуюцца як аб помніку архітэктуры) і акармляе Буленскі прыход – гэта вёскі Була, Грыўда, Харошча.

З гісторыі Гошчаўскай Свята-Крыжаўзвіжанскай царквы

Алтарнік Уладзімір Фалітарык расказвае: “История церкви села Гощево корнями уходит в 1596 год. Ее построила  Елизавета Тышкевич-Савицкая, а в  1614 году при делении владения Гощево между своими сыновьями, она отдала часть земли Гощевской церкви. Но та церковь сгорела. «Вместо ее внук Елизаветы, Николай Тышкевич, в 1692 году построил доминиканский монастырь и католический костел», повествуется в «Своде памятников истории и культуры Белоруссии. Брестская область». Частички этого костела и сегодня жители находят на местном кладбище. В 1776 году ивацевичский владелец пан Глуховский сжег монастырь и отобрал подаренные земли.

Вновь построена церковь в селе Гощево около 1838 года. Престол в храме освящен в честь Воздвижения Честного Креста Господня. Располагается церковь на сельском кладбище. И сегодня этот храм является памятником деревянного зодчества.

В Литовских Епархиальных Ведомостях за 1873 год приводится перечень пожертвований на Свято-Крестовоздвиженский храм с. Гощево. «Проживающий в Санкт-Петербурге, почетный братчик Гощевской Крестовоздвиженской церкви, Коссовского благочиния, статный советник П.И.Злобин, пожертвовал в марте месяце настоящего года в Гощевскую церковь, два 5% билета Государственного банка по сто руб., каждый. Кроме сего им же пожертвовано в ту же церковь, в 1864 году – братская икона  на медной доске, в резной золоченой раме в 120 руб. В 1866 году деньгами 140 руб. и в 1867 году – 25 руб. – всего на 475 руб., затем обязался вновь ежегодно в пользу сей церкви по 25 руб. до конца своей жизни. При его усердии, собрано пожертвований от разных лиц в 1864 году, две пары шелковых воздухов в 20 руб., в 1865 году – Хромолитографированная копия чудотворной иконы Тихвинския Божия Метери, в золоченой раме, — в 50 руб., в 1866 году наличными деньгами – 60 руб., в 1867 году – 37 руб., и в 1873 году – 15 руб., а всего с прежними на 675 рублей».

Во время Великой Отечественной войны, а также в послевоенные времена храм всегда действовал.  До 1939 года настоятелем храма был священник Стефан Демьянович. После его смерти с 1939 года по май 1977 года  настоятелем храма был его сын, протоиерей Николай Демьянович.  Время его  служения выпало на годы гонений на православных христиан и на веру православную”.

Беражна захоўваюць памяць аб былым бацюшку Мікалаю Дзем’яновічу, які ў гады Вялікай Айчыннай выратаваў ад смерці гашчэўцаў. Аб гэтым выпадку пісаў у сваёй кнізе відавочца тых падзей былы дырэктар Гошчаўскай школы Мікалай Банасевіч. Сяльчан тады сагналі і сталі выклікаць па спісе актывістаў савецкай улады. Названыя людзі сталі выходзіць, інакш пагражалі спаліць усю вёску з людзьмі. Выйшла іх 22 чалавекі. Дваццаць трэці хацеў уцячы, і яго расстралялі на месцы, а хату заставілі вясковых мужчын разабраць і спаліць у цэнтры сяла. Вяскоўцаў тады адпусцілі, а мужчын названых па спісе пагналі ў горад. Тады людзі, каб выратаваць іх, сталі збіраць подпісы, што гэтыя мужчыны ніякія не актывісты, а звычайныя вясковыя людзі. Сабраць сабралі, а хто панясе прашэнне? Усе баяліся, а айцец Мікалай пайшоў. Што ён там тлумачыў, як апраўдваў вяскоўцаў, ніхто не ведае, але факт, што ён тады вярнуўся з арыштаванымі  – усімі 22 мужчынамі.

Той бацюшка Мікалай доўга яшчэ правіў у вясковым храме, да 30 мая 1977 года, і быў аўтарытэтам сярод вяскоўцаў. У знак пашаны аб подзвігу бацюшкі айцом Аляксандрам з алтарнікам Уладзімірам Фалітарыкам па бласлаўленні протаіерэя Грыгорыя Піліпчука, благачыннага цэркваў Івацэвіцкага благачыння, у 2012 годзе быў зняты фільм “Памяць сэрца” аб жыціі і духоўнай дзейнасці бацюшкі Мікалая. Жыхарка вёскі Ніна Іванаўна Шыян, якая паспытала ваеннага ліхалецця ў свам жыцці, на сустрэчах са школьнікамі часта расказвала аб гэтым выпадку з жыцця бацюшкі, які стаў “выратавальнікам” вяскоўцаў.

Алтарнік Уладзімір Фалітарык паведамляе далей: “В 1977 году, после смерти отца Николая,  из-за отсутствия священника в с. Гощево, совершать церковные службы и требы было поручено настоятелю Свято-Антониевской церкви города Коссово Павлу Павловичу Коржичу. С 1983 года по июнь 1995 года в храме с. Гощево сменилось шесть батюшек.

А когда в сентябре 1995 года после службы в день престольного праздника прихожане узнали, что у нового батюшки Александра Овсянника в этот день еще и день рождения, в один голос сказали: «Это уже по воле Божьей будет наш батюшка». По нынешнее время настоятелем Свято-Кресто-Воздвиженского храма с. Гощево является священник Александр Овсянник. По инициативе прихожан храм был реставрирован и восстановлен.  Значительную помощь в его восстановлении оказал предприниматель Виктор Ермакович. Открытие храма состоялось 27 сентября 2009  года. А освящен восстановленный храм был 31 июля 2010 года. За восстановление храма  отцу Александру присвоен сан протоиерея».

Рэпартаж аб асвячэнні храма быў апублікаваны ў раённай газеце «Івацэвіцкі веснік” у 2010 годзе пасля падзеі:

“31 июля в д. Гощево состоялся великий праздник. В этот день к радости всех православных верующих Высокопреосвященнейший Стефан, архиепископ Пинский и Лунинецкий прибыл в Гощево для совершения великого таинства –освящения Крестовоздвиженского храма. В реконструкции святыни принимали участие жители деревни, коллективы организаций и предприятий района, предприниматели и все те, кто не безразличен к духовному наследию.

В этот торжественный день дорога к храму была усыпана ковром их живых цветов. Во дворе, в храме шли последние приготовления к встрече владыки Стефана, архиепископа Пинского и Лунинецкого. До этого значимого события в жизни Гощевского прихода путь был тернист и сложен. Дорогого стоила организация проведения работ по восстановлению храма, летопись которого начинается с ХІУ столетия. Но благодаря терпению и вере все трудности остались позади и сегодня храм получил новую жизнь.

И вот он торжественный момент настал. У входа на территорию храма владыку Стефана встречают хлебом-солью. В этот момент в храме и на улице людей столько, что яблоку негде упасть. В праздничном богослужении принимают участие священнники приходов района, отец Григорий, благочинный Ивацевичского района, а также хор семинаристов из Жировичей. Торжественно освящается престол со всеми священнодействиями, внутренняя часть храма. Прихожане имеют возможность в этот необычный день исповедоваться и получить причастие из рук Святейшего архиепископа.  В конце службы совершается крестный ход вокруг храма с водосвятным молебном.

Лица прихожан и гостей светятся радостью. Многие приехали из других городов. Молодая девушка Татьяна рассказала, что ее сестра вышла замуж за Гощевского парня и пригласила и ее на праздник. Бабушка Люба живет в Ивацевичах, но ходила сюда в школу. Ее мать была верующей во все времена и дочери пророчила “вступить в ее след”. И ее пророчество сбылось после смерти. Теперь бабушка Люба соблюдает посты, как когда-то ее мать, и каждые выходные старается ходить в церковь на богослужения. Такое событие не осталось без внимания и со стороны власти, на празднике был В.Н.Макар, председатель районного Совета депутатов, заместитель председателя райисполкома А.Ф.Великоселец, руководители организаций и предприятий района.

Высокопреосвященнейший Стефан, архиепископ Пинский и Лунинецкий, обратился к прихожанам с поздравлениями с таким важным событием в жизни прихода, проповедью и пожеланиями быть в вере и со всей душой, всем сердцем служить Господу. За труды во славу Святой православной церкви награжден орденом Святителя Кирилла, епископа Туровского, В. Н. Ермакович, медалями Святителя Кирилла, епископа Туровского награждены А.В. Лукиянчик, Н.Л.Антонович, В.Н.Ермакович, архиерейскими грамотами – А.Ф.Великоселец, Б.М.Михнюк, М.Н.Ковальчук, С.И.Масюк, А.А.Комар и многие другие. Николай Семенович Петравец, директор ГУ “Коссовский психоневрологический дом-интернат для престарелых и инвалидов” вручил обновленной церкви подарок – ковер с ликом Иисуса Христа.

Настаяцель

Протаіерэю Аляксандру (Аўсяніку), настаяцелю храма Узвіжання Крыжа Гасподняга в. Гошчава, 27 верасня 2016 года, у дзень прастольнага свята царквы, споўнілася 50 гадоў з дня нараджэння і 25 гадоў яго царкоўнага служэння.

Ён адзін бацюшка – на шмат вёсак. Прыход у айца Аляксандра і, сапраўды, надта вялікі – 12 вёсак. З іх дзевяць – Гошчаўскі прыход, а яшчэ ён акармляе і Буленскі прыход – гэта вёскі Була, Грыўда, Харошча. Уявіць цяжка, як ён усюды паспявае? Асабліва падчас вялікіх святаў. Нагрузка іншы раз такая, што суткі – на нагах, прычым кожная хвіліна на ўліку. І ўсюды трэба паспець, да ўсіх з павагай і любоўю, забываючы аб сабе.

Папярэдні паважаны бацюшка Мікалай Дзем’яновіч пасля свайго бацькі доўга яшчэ правіў у вясковым храме, да 30 мая 1977 года. А пасля яго смерці ў вёску сталі прыязджаць свяшчэннікі, адзін, другі, трэці… У тым годзе па прычыне адсутнасці бацюшкі ў с. Гошчава здзяйсняць царкоўныя службы і трэбы было даручана настаяцелю Свята-Антоніеўскай царквы г.Косава Паўлу Паўлавічу Коржычу. З 23 чэрвеня 1983 года да 25 ліпеня 1986 года веруючых Гошчаўскага прыхода акармляў протаіерэй Іосіф Балюк, а з чэрвеня 1986 года настаяцелем быў назначаны Уладзімір Саламахін. Айцец Уладзімір праслужыў у с. Гошчава да 1990 года. Яго змяніў  іерэй Грыгорый Пашкевіч, які праслужыў у гэтым храме каля года. Пасля святара Грыгорыя Пашкевіча да лета 1993 года тут правіў іерэй Фёдар Шпудзейка, якога пасля вызвалення ад пасады настаяцеля, часова прызначылі штатным свяшчэннікам Свята-Фёдараўскай царквы г. Пінска. З ліпеня 1993 года да чэрвеня 1994 года ў храме с. Гошчава служыў іерэй Валерый Стральцоў. Але ніводзін тут не затрымаўся. Храм прыходзіў у заняпад, а “авечкі” без пастыра рассейваліся. Толькі ў 1994 годзе на прастольнае свята царквы, якое ладзіцца заўсёды 27 верасня ў дзень Крыжаўзвіжання Гасподняга, прыехаў у Гошчава з Бялавіч айцец Аляксандр. Адслужыў службу, пазнаёміўся з людзьмі. І неяк адразу душа да яго лягла, а тая акалічнасць, што і дзень нараджэння новага бацюшкі супадае з прастольным святам царквы дадало ўпэўненасці: “Наш бацюшка!” І сапраўды, з 1994 года айцец Аляксандр нязменны настаяцель Гошчаўскага Крыжаўзвіжанскага храма і дадаткова храма в. Була.

Айцец Аляксандр родам з вёскі Беражное Столінскага раёна, са шматдзетнай сям’і. Бацькі Аляксандра напачатку жылі на хутары, таму ён памятае той час, калі жыццё ладзілася ў хаце без электрычнасці, з прасам на вуголлі. А яшчэ сям’я жыла разам з бацькамі бацькоў, таму выхаванне дзяцей клалася на плечы бабулі. Яна ж навучыла Аляксандра маліцца, а Біблія, якую чытала бабуля, была і для хлопчыка самай цікавай і мудрай кнігай, якую хвалююча было не тое што чытаць, а нават толькі ў рукі ўзяць. Таму, калі ў школе дзеці пісалі сачыненне “Кім хочаш стаць?”, Аляксандр адзін з класа напісаў: “Папом”. Не разумеў хлопчык тады, чаму з-за такой шчырай мары, яго бацькоў так часта выклікаюць на гутарку ў сельсавет. Бацькі яго не ўшчувалі, але сказалі, што пра мару не трэба больш нікому не расказваць.

Употай ён з бабуляй прадаўжаў хадзіць у царкву ў імя Святой велікамучаніцы Параскевы Пятніцы і натхняўся і ўмацоўваўся ў веры, дзякуючы гутаркам з протаіерэем Грыгорыем, настаяцелем вясковай царквы. Жаданне стаць бацюшкам жыло ў душы, але скончыўшы школу, з хлопцамі пайшоў вучыцца на электрыка. Адслужыў у арміі, уладкаваўся працаваць у Райсельгасэнерга, стаў сустракацца з дзяўчынай. Ёй і даверыў свой тайны намер стаць бацюшкам. І калі стаў сватацца да яе, Жанна раілася з бацькамі, што суджаны хоча стаць свяшчэннікам. Бацькі нявесты адобрылі яго намер і блаславілі маладых.

У 1991 годзе Высокапрэасвяшчэннейшы ўладыка Стэфан рукапалажыў Аляксандра ў бацюшкі і накіраванне служыць айцец Аляксандр атрымаў у Івацэвіцкі раён, у Бялавічы, а ў 1994 годзе ён быў пераведзены ў Гошчаўскі прыход і замацаваны за Буленскім храмам у памяць Усекнавення главы Іаанна Прадцечы і Буленскім прыходам. Сёння Гошчаўскі храм – гістарычная каштоўнасць, а Буленскі, рыхтуюцца дакументы, – памятнік архітэктуры.

Найбольш людзі ўдзячны айцу Аляксандру за ўзнаўленне Гошчаўскага храма, які, лічы, развальваўся на вачах. Служыць у ім было немагчыма, бо дах прасеў, з вокан і дзвярэй дула скразняком… Дзякаваць Богу, мясцовы прадпрымальнік Віктар Ермаковіч узяў, лічы, усе расходы на сябе па ўзнаўленні храма, але і бацюшка дняваў і начаваў сярод будаўнікоў. А пасля трэба было яшчэ адстойваць яго гістарычную каштоўнасць. Заззяў храм на ўсю ваколіцу, і пацягнуліся ў яго людзі. І мясцовыя, і гарадскія, бо намоленае месца, яго абразы “дыхаюць” святасцю і цеплынёй.

Чым жыве сям’я свяшчэнніка? Трэбамі. Зарплату ж бацюшка не атрымлівае. Вянчанні, хрышчэнні, памінкі, асвячэнні дамоў – з гэтага і жывуць, і храмы ўзнаўляюць, і царкоўныя рэчы набываюць, і вядуць місіянерскі подзвіг. Часцей за ўсё, на жаль, даводзіцца “чытаць па нябожчыку” – асноўнае насельніцтва Гошчаўскага і Буленскага прыходаў  – сталыя людзі. Але і хрышчэнні бываюць, асабліва летам, калі моладзь прыязджае да бабуль-дзядуль з гарадоў і жадае хрысціць дзяцей на радзіме продкаў. І вянчанняў колькасць павялічылася. Не толькі сярод моладзі, а і сямейныя пары старэйшага пакалення прымаюць рашэнне павянчацца. І гэта дарагога каштуе.

 “Аксіос!”, – такім воклічам уладыкі Стэфана суправаджалася ўзлажэнне ўзнагароды – нагруднага Крыжа, за асаблівыя царкоўныя заслугі айцу  Аляксандру. У перакладзе з грэчаскай мовы “Аксіос” значыць “Дастойны” і ўспрымаецца як малітва “Будзь дастойны”. Прыхаджане шчыра радаваліся гэтай падзеі і пасля Літургіі віншавалі дарагога бацюшку ад душы. Ніна Іванаўна Кіслейка казала: “Значыць, вартыя Вы гэтай узнагароды, айцец Аляксандр. Па Вашай працаздольнасці, па Вашых малітвах мы стаім у чыстым і прыгожым храме”… Прыхаджанка зычыла ад імя сяльчан служыць бацюшку Богу і людзям і з лёгкім сэрцам крочыць у храм яшчэ шмат гадоў. Пранікнёнымі былі вершы, прысвечаныя бацюшку, і віншаванні ад Ніны Іванаўны Турчыной.

Былы дырэктар Гошчаўскай СШ і суседка бацюшкі Валянціна Віктараўна Белая дадала, што чалавек ён дабрадушны, шчыры. “Нам, людзям, якія выхоўваліся ў савецкі час, было цяжка адважыцца пайсці ў храм.  Але бацюшка так умее з людзьмі, што многія настаўнікі пратапталі сцяжынку да храма, – казала Валянціна Віктараўна. – Памятаецца, як страшна было першы раз ісці да споведзі. Я так доўга рыхтавалася, хвалявалася, а ён з такой спагадай, суцяшэннем… І дзяцей спавядае ад душы, шчыра, навучае іх. Штогод традыцыя ў яго малебен служыць перад навучальным годам для школьнікаў і настаўнікаў, абавязкова дзецям дарыць кніжкі, а аднойчы нават падарыў “Праваслаўны буквар”, а настаўнікам – абразкі. Як пайшла на пенсію, стала хадзіць у царкву часта. І нядаўна на Дзень сям’і мы з мужам павянчаліся. Вянчалася ў той дзень і дваюрадная сястра. І не толькі мы, часта людзі ва ўзросце прымаюць рашэнне вянчацца. Наш бацюшка не проста адбыў і пайшоў, ён шчыра вядзе Богаслужэнне, а голас у яго які – царква гудзе”!

Галіна Аляксандраўна Жылко, спецыяліст аддзела адукацыі, спорту і турызму райвыканкама, ураджэнка в.Гошчава, таксама з любоўю выказвалася аб бацюшку: “Я нарадзілася ў Гошчаве, тут, у нашым храме, хрысцілі маіх дзяцей, тут яны і вянчаліся, унукаў хрысцілі. Калі бацюшка прыехаў у Гошчава, то кватэру ён здымаў як раз насупраць нашага дому. Сям’я прыстойная, чацвёра дзяцей. З суседзямі жылі дружна, з добрым ці з горам да яго звяртаўся хто – нікому не адмаўляў. Як чалавек, як сем’янін, як бацюшка – ён цудоўны. Яго паважаюць у вёсцы і шануюць. Асабліва за тое, што не даў храму зруйнавацца з зямлёю, бо бэлькі ўжо былі падгнілі ўшчэнт. І сціплы ён. Калі памрэ бедны чалавек, то адпявае яго бясплатна. І надта перажывае, калі даводзіцца хаваць якое дзіця ці маладых. Людзі, не ён сам, хадайнічалі, каб яму выдзелілі жыллё. Далі каробку дома, нават, здаецца без даху, і ён сам давёў будоўлю да канца. Садзіў, як усе, шмат бульбы, трымаў гаспадарку. І дзеці выраслі харошыя, усе атрымалі адукацыю”.

А колькі эмоцый было ва Ўладзіміра Фалітарыка, рэжысёра народнага тэатра Іванаўскага раённага ЦК і народных традыцый, таксама ўраджэнца в. Гошчава!

– Прабабуля Наталля калісь, калі я хадзіў у другі ці трэці клас, прывяла мяне ў храм. Мы стаім, свечкі купляем, а бацюшка раптам мне кажа: “Хадзі за мной. Будзеш мне дапамагаць”. Я спужаўся напачатку, але пайшоў і служыў алтарнікам усе гады, пакуль хадзіў у школу. Вучыўся і сябраваў я з яго дачкой Валяй і часта бываў у іх дома. Калі паступіў вучыцца ва ўніверсітэт культуры, то з бацюшкам мы знялі фільм “Памяць сэрца” пра “геройскага” бацюшку Мікалая Дзем’яновіча. Айцец Аляксандр залажыў ва мне фундамент веры, для мяне ён назаўсёды застанецца маім духоўным настаўнікам. Дзе б я ні бываў у храмах краіны, нідзе так добра сябе не адчуваю, як у Гошчаўскай Свята-Крыжаўзвіжанскай царкве. Яна мне родная, у ёй такая благадаць, я б суткамі там знаходзіўся! Калі прыйдзе час жаніцца, вянчацца буду толькі ў нашай царкве.

 Давялося пра айца Аляксандра чуць добрае і ад выпадковага чалавека. Жанчына казала, што ў хвіліну выпрабавання яна ездзіла ў Гошчава падаць малебен аб здароўі цяжка захварэўшага мужа. Падаць запіску жанчына падала, а на малебне ёй не выходзіла пабыць. Дык якое здзіўленне і маральную дапамогу яна адчула, калі бацюшка пасля малебна на наступны дзень не забыў пра яе, знайшоў у Івацэвічах і перадаў прасфору.

…Шчырае служэнне ў царкве, выкананне трэб, прапаведанне слова Божага, праваслаўных запаведзяў, асабісты прыклад змірэння перад жыццёвымі праблемамі вясковага жыцця – гэта той “інструмент”, якім працуе вясковы бацюшка. І толькі пры яго наяўнасці заслугоўваецца і аўтарытэт, і павага прыхаджан.

З гісторыі вёскі Гошчава

Деревня  Гощево  находится  в 10 километрах  от  г. Ивацевичи.  В  книге  «Ревiзii пущ I переходау звярыных у Вялiкiм княжстве Лiтоўскiм…» вспоминается как владения Льва Образцова, которому перешло после смерти тверского князя Михаила Борисовича, владевшему Гощевом с 1485 года. Еще раньше оно принадлежало князьям Чарторийским. В начале XVII века им владели Тышкевичи.[1]

Алесь Зайка ў кнізе “Населеныя пункты Івацэвіччыны” піша пра гісторыю Гошчава так:

“У 1485 г., па сведчанні гісторыка М.К. Любаўскага, уладальнікам Гошчава, Бялавіч і Ласасінае (цяпер у Пружанскім раёне) стаў вялікі князь цвярскі Міхаіл Барысавіч. У міжусобнай барацьбе з маскоўскім князем Іванам III за вяршэнства ў аб’яднанні рускіх зямель князь Міхаіл Барысавіч пацярпеў паразу і вымушаны быў збегчы ў Вялікае Княства Літоўскае, дзе ў гэты час вялікім князем  быў Казімір (1427–1492 гг.). Чаму ў ВКЛ?

            Паміж ВКЛ і Цвярскім княствам быў усталяваны цесны палітычны і ваенны саюз, які мацаваўся сваяцкімі адносінамі. Яшчэ вялікі князь Альгерд (1296–1377) жаніўся з цвярской князёўнай Ульянай. 3 цвярской князёўнай быў жанаты і яго сын Свідрыгайла. У сваю чаргу цвярскія князі радніліся з літоўскімі. Вось чаму Міхаілу Барысавічу, князю цвярскому, гэтая зямля была не чужая.

            Наступным уладальнікам маёнтка Гошчава стаў Барыс Ігнатавіч Абразцоў, мабыць, таксама ўцякач з Цвяры. Пасля смерці Барыса Абразцова Гошчава пераходзіць да яго жонкі. У 1516 г. у межавой спрэчцы паміж Абровам і Гічыцамі сведкамі выступаюць “падданыя з Гошчава пані Барысавае Абразцовае і яе сына (Льва) Сенька Левановіч, Нялепа і Мікіта Вярэжычы, Ігнат Хацовіч”.

              У актах Слонімскага земскага суда XVI ст. шмат разоў  сустракаецца імя сына Барыса Абразцова Льва. Так, у 1559 г. Іван Віктарын, уладальнік маёнтка Івацэвічы, пасылае ў Слонім свайго службоўцу Яна Насовіча са скаргай на Льва Абразцова, што той “лістапада 24 дня, у пятніцу, без вядомае прычыны, з многімі слугамі і падданымі сваімі моцна, гвалтам на ўласны грунт маёнтка яго міласці Івацэвіцкага, на палі, на дубровы, на сенажаці за сялом Алісеўцамі… мяжу новую пралажыў і паставіў капцы”. Не баяўся Леў Абразцоў парушыць і межы дзяржаўных уладанняў. У тым жа 1559 г. ён, “граніцу старадаўнюю перайшоўшы, нямала яго пушчы гаспадарскае забраўшы, асадзіў там людзей адзінаццаць службаў”.

             У 1565 г. у судовай справе з Іванам Вараніцкім, службоўцам Івана Солтана, трымальнікам Жыровіч, Леў Абразцоў згадваецца ўжо нябожчыкам. У 1566 г. Гошчава, а таксама Міронім становяцца ўласнасцю Мікалая Радзівіла (Рудога) (1512–1584), ваяводы віленскага, вялікага канцлера літоўскага, слонімскага старасты. Пасля яго смерці Гошчава пераходзіць да магнацкага роду Тышкевічаў, дакладней, да Марціна Тышкевіча, маршалка слонімскага. Яго ўдава Альжбета Тышкевічавая-Савіцкая пры падзеле маёнтка Гошчава паміж сынамі запісвае ў 1614 г. тры валокі зямлі (63 га) царкве. Яе ўнук Мікалай Тышкевіч, шчыры католік, у 1692 г. пабудаваў на сваіх землях кляштар і касцёл. Праўда, у 1776 г. (па іншых звестках у 1778 г.) івацэвіцкі пан Глухоўскі спаліў кляштар (па сведчанні сучаснікаў – “напіўшыся медавухі”). Дамініканцы-манахі пешшу з крыжам пайшлі ў Слонім. Мяркуюць, што будынкі манастыра размяшчаліся якраз на тым месцы, дзе цяпер стаіць царква, пабудаваная ў 1838 г.

              Усяго прыйшлося перажыць гошчаўцам на жыццёвым шляху. Пасля далучэння да Расіі ў 1795 г. сяло ўвайшло ў Косаўскую вол. Слонімскага пав. Гошчаўскія землі сталі ўласнасцю многіх уладальнікаў, але частка зямель засталася казённаю і прыбыткі за карыстанне ёю ішлі царскаму двару.

             У вайне 1812 г. большасць беларускай шляхты была на баку Напалеона. Пасля завяршэння вайны фельдмаршал М.І.Кутузаў прапанаваў канфіскаваць іх маёнткі на карысць генералаў і афіцэраў расійскай арміі. Доўга ішло разбіральніцтва. Але ў 1814 г. цар выдаў Маніфест, дзе абвясціў   безумоўную і поўную амністыю. У спісе амнісціраваных памешчыкаў былі  і тры ўладальнікі невялікіх маёнткаў з Гошчава. Спіс гэты састаўлены ў 1823 годзе: пан Зянон Палубінскі меў 7 дымоў, 28 прыгонных; Дзіван Сцякліцкі – 7 дымоў, 19 прыгонных; Зосіма і Павал Косць мелі 277 прыгонных.

У 1842 г. былі канфіскаваны землі ўдзельніка паўстання 1830–1831 гг.   Франца Шабанскага. За ім лічылася 1610 дзес. зямлі і 379 рэвізскіх душ. У свой час у Гошчаве маёнткі мелі Вандалін Пуслоўскі, а пасля яго сын Леў, Напалеон Палубінскі, Адам Раткевіч. Былі і царкоўныя землі.

               У 1865 г. у вёсцы адкрылася народнае вучылішча. Так, у 1889–1890 нав. годзе школу наведвалі 63 хлопчыкі і 3 дзяўчынкі. Вучыў іх Мітрафан Хамічэўскі. У 1893–1894 г. вучняў прыбавілася: селі за парты 77 хлопчыкаў, але толькі адна дзяўчынка. Настаўнічаў у вёсцы Іван Лукіч Ботвіч. У 1902 г. у школу прыехаў новы настаўнік – Кісель А П., які вёў заняткі з 85 вучнямі, праз тры гады яго замяніў Дрон Аляксей (89 хлопчыкаў і адна дзяўчынка).

             У 1886 г. у вёсцы было 73 двары, 786 жыхароў, меліся царква, школа, вінакурня, конны млын, карчма, хлебазапасны амбар. У 1905 г. – 1165 жыхароў.

У Першую сусветную вайну ўсё насельніцтва вёскі выязджала ў бежанства. Вярнуліся ў 1920-1921 гг.

             З 1921 г. у складзе Польшчы, у Косаўскім пав. Палескага ваяв. Паводле перапісу 1924 г., вёска і фальварак Белы Двор у Косаўскай гміне Косаўскага пав., 127 хат, 802 жыхары; у фальварку 1 будынак, 7 жыхароў

            Значную ролю ў нацыянальна-вызваленчай барацьбе і фарміраванні нацыянальнай самасвядомасці адыгрывалі гурткі Таварыства беларускай школы. У 1927 г. такі гурток дзейнічаў і ў Гошчаве. Старшынёй яго быў абраны  Юрашчык Мікалай, Шыян Аляксей  быў сакратаром, Гардзейчык Канстанцін – скарбнікам. Пры гуртку была чытальня, бібліятэчка, дзейнічаў аматарскі тэатральны гурток.   

            У 1929 г. гошчаўцы пратэставалі супраць навучання іх дзяцей толькі па-польску і патрабавалі адкрыцця беларускай школы. Зразумела, ім у гэтым было адмоўлена, а зачыншчыкаў акцыі пакаралі

   У 1931 г. паводле парцэляцыі (распрадажы зямель невялікімі ўчасткамі – А.З.) маёнтка Мачты атрымалі зямлю Андрэй Гардзенік (3,75 га за 722 злотых), Уладзімір Банасевіч (3,75 га за 735 злотых), Іван Ярашэвіч (3,9 га за 776 злотых).

            Вялікім цяжарам для беларускага селяніна сталі падаткі. Напрыклад, у 1938 г. Бандарык Андрэй з 6,56 га заплаціў дзяржаўны зямельны падатак у памеры 21,09 злотых, Еўтух Фёдар з 33,28 га – 15,47 зл., Еўтух Канстанцін з 35, 47 га – 25,80 зл., Еўтух Адам з 32,74 га – 13,69 зл., Фядосік Іван з 8,74 га – 43,57 зл.

            З 1939 г. у БССР. З 1940 г. вёска – цэнтр Гошчаўскага с/с Косаўскага р-на Брэсцкай вобл., 337 двароў, 1450 жыхароў, школа, клуб, крама.

            У Вялікую Айчынную вайну ў 1941-1944 гг. акупіравана нямецка-фашысцкімі захопнікамі; 29 мірных жыхароў вёскі сталі ахвярамі фашысцкага тэрору, 59 не вярнуліся з фронту. На ўшанаванне памяці вяскоўцаў, што загінулі ў Вялікую Айчынную вайну ў цэнтры паселішча ў 1969 г. пастаўлены абеліск.

            У 1950 г. быў створаны калгас “Запаветы Ільіча”, дзейнічала кузня, рабілі вазы, сані, гнулі дугі, вілі вяроўкі”.

            З 1954 г. у Стайкаўскім с/с. У 1959 г. – 1247 жыхароў, у калгасе імя Леніна, сярэдняя школа з працоўным навучаннем, 353 вучні, ФАП. З 25.12. 1962 г. – у Бярозаўскім, з 6.1.1965 г. – у Івацэвіцкім р-нах. Колькі статыстыкі: у 1970 г. – 1313, у 1979 г. – 1133 жыхары. У 1997 г. – 390 двароў, 948 жыхароў; у 2002 г. – 375 гаспадарак, 841 жыхар. На 01.01.2018 г – 312 хат, 724 жыхары.

            Рашэннем Івацэвіцкага раённага савета дэпутатаў ад 27.2.2009 г. вёсцы Гошчава нададзены статус аграгарадка з захаваннем ранейшай назвы. Гошчава – аддзяленне ААТ “Новыя Стайкі”. На 01.01.2018 г. у вёсцы працавалі сярэдняя школа, клуб, ФАП, пошта, бібліятэка, дзіцячы сад, тры магазіны, з якіх адзін прыватны, лазня і сталовая не працуюць.

А яшчэ А.Зайка пра гісторыю вёскі дадае:   “Цяпер пра назву паселішча. Здаўна сярод вяскоўцаў ходзіць легенда пра адважнага асілка Гошчу, які быў заступнікам простых людзей. У гонар яго імя быццам і вёску назвалі Гошчавам. Вучоныя ж мяркуюць, што старажытнаславянскае слова “гошча” азначае “чужаземец”, “чужаземны госць”, г. зн. “купец, гандляр”.

            Відаць, не знойдзецца яшчэ такой вёскі ў Івацэвіцкім раёне, з якой выйшла столькі вядомых вучоных, урачоў, настаўнікаў, хлебаробаў. Гошчава – радзіма пісьменніка, літаратуразнаўцы Аляксея Майсейчыка (1936–2002)”.

У мясцовай школе ёсць асобны стэнд пад назвай “Імі ганарыцца школа”. На ім спіс выпускнікоў, якія маюць вучонае званне: доктар хімічных навук Мікалай Пятровіч Ерчак, Васіль Мікалаевіч Бурдзь, кандыдат хімічных навук Віктар Пятровіч Белы, доктар тэхнічных навук Сцяпан Сцяпанавіч Пясецкі, кандыдат тэхнічных навук Яўген Аляксеевіч Майсейчык і Лідзія Аляксееўна Вашкевіч (Майсейчык), доктар псіхалагічных навук Мікалай Цімафеевіч Ерчак, кандыдат сельскагаспадарчых навук Уладзімір Аляксеевіч Самсановіч, доктар сельскагаспадарчых навук Віктар Рыгоравіч Зубель, кандыдат фізіка-матэматычных навук Рыгор Рыгоравіч Дрозд, кандыдат фізічных навук Дзмітрый Пятровіч Ерчак, Генадзь Андрэевіч Пашкевіч, кандыдат тэхнічных навук Мікалай Аляксеевіч Кот.

З гісторыі вёскі Була

 “За 14 км на поўнач ад горада Косава размясцілася вёска Була, што ў Мілейкаўскім с/с. На 1 студзеня 2011 г. тут пражывалі ў 45 хатах 81 чалавек, на 1 студзеня 2018 г. – тут засталася 31 гаспадарка. Пражывае 64 чалавекі, з якіх маладзей працаздольнага ўзросту – 10, працаздольнага – 35 чалавек і 19 пенсіянераў. Некалі ж гэта было даволі буйнае паселішча на старадаўнім шляху з Валыні на Наваградчыну. Часта на гасцінцы можна было сустрэць пілігрымаў, якія ішлі пакланіцца цудатворнай іконе “Жыровіцкая Маці Божая”, вядомай на ўвесь свет. Тут, у Буле, вернікаў ахвотна пускалі на начлег: сама вёска была фарпостам святыні, бо з другой паловы 17 ст. яна належала жыровіцкім манахам – базыльянам.

             Упершыню ў пісьмовых крыніцах паселішча згадваецца ў вядомай “Рэвізіі пушч і пераходаў звярыных…” за 1559 год пры апісанні Буленскай пушчы. Паведамляецца, што “ пуща Бульская на поля разроблена и у волоки померена». Не цяжка зрабіць вывад, што аграрная рэформа ў ВКЛ, выкладзеная ва «Уставе на валокі» (1557 г.), была праведзена ў ваколіцах Булы за 2 гады.

   …29 лютага 1599 г. канцлер ВКЛ, слонімскі стараста Леў Сапега, у якасці пасагу падараваў вёску Булу сваёй стрыечнай сястры Раіне Сапежанцы, дачцы Багдана, ваяводы мінскага, які даводзіўся канцлеру дзядзькам. Раіна пашлюбавалася з Рыгорам Трызнам, маршалкам слонімскім. Гэта яны ў 1607 г. выдзелілі сродкі на пабудову манастыра ў Быцені, які стаў апораю ўніяцтва ў ВКЛ. Пасля смерці Рыгора і Раіны Трызнаў Була перайшла ў валоданне казны. У 1667 г. кароль Рэчы Паспалітай Ян Казімір аддаў уніяцкаму кляштару ў Жыровічах вёскі Булу і суседнія Баравікі (цяпер Слонімскі раён).

            29 мая 1730 года Гродзенскі гродскі суд разгледзеў скаргу кляштара базыльянаў у Жыровічах да Міхала Сапегі, пісара Літоўскга, які даводзіў, што Була належыць яму па спадчыннаму праву. Як сцвярджаюць манахі, Міхал Сапега “бяспраўна, моцна, гвалтоўна, сілай збройнай і людзей сваіх наслаўшы, да паслушэнства падданых нашых змушаў, пушчы, сенажаці адабраў і да ключа (комплекс фальваркаў або маёнткаў аднаго ўладальніка – А.З.) Борацкага, які ў арэндзе трымаў, далучаў і з сялян – з пушчы, лясоў, сенажацей, зямлі, стагавое, марговае, мядовае і іншую ўсякую даніну спаганяў, пры ўсім за ўсё шкоды на 10000 злотых польскіх учыніў”. Чым закончылася гэтая цяжба, няма звестак. Хутчэй за ўсё, манахі-базыльяне адсудзілі  гэтыя вёскі.  

            У судовай справе, разгледжанай 11 снежня 1829 г. Гродзенскім губернскім судом, аб самавольнай парубцы  лесу сялянамі вёскі Була  яшчэ раз адзначаецца, што паселішча належыць «жировицким монахам- базыльянам». Вядома, сялян пакаралі за самавольства – яны атрымалі грашовы  штраф, але імёны іх назавём, бо гэта прозвішчы першых буленцаў, якія згадваюцца ў пісьмовых крыніцах: Васіль Стэльмах, Сцяпан  і Іван Савоны, Мацвей і Лук’ян Анішчыкі, Міхайла Нядбайла, Рыгор і Кірыл Серкі, Дамінік Гліч, Несцер Шагун, Даніла Богуш, Акенцій Тарэль, Цімафей Зізюк, Іван Самейка, Кандрат Антанюк, Кірыл Лашак.

            У 1886 г. у вёсцы 46 хат, 430 жыхароў, царква ў імя Яна Хрысціцеля, святар пры ёй – Зянон Івацэвіч, стараста – Фёдар Арцёмавіч Анішчык. Была ў вёсцы і карчма…

            У 1902 г. у сяле працавала народнае вучылішча, загадваў ім Іван Лукіч Ботвіч, які меў званне народнага настаўніка. Гэта быў вопытны педагог: яго працоўны стаж складаў 34 гады.  Школу наведвалі 35 хлопчыкаў. У 1905 г.селі за парты  46 хлопчыкаў і 4 дзяўчынкі. У вёсцы жыло тады 759 чалавек, а ў недалёкім выселку – 75.             

            З 1915 г. акупіравана гермнскімі войскамі – ішла Першая сусветная вайна. Буленцы пакінулі вёску і падаліся ў бежанства. Вярнуліся дамоў у 1919-1921 гг. З 1921 г. у складзе Польшчы, у Косаўскім пав. Палескага ваяв., 80 хат, 418 жыхароў.

            У Буле з удзелам Хведара Каспяровіча была арганізавана падпольная жаночая ячэйка КПЗБ, у склад якой уваходзілі  Ніна Анішчык (старшыня), Надзея Палонская, Вольга Мікалайчык і інш. Яны збіралі грошы і адзенне для палітычных вязняў.

З верасня 1939 г. у складзе БССР.  У 1940 г. – 203 хаты, 969 жыхароў.  У час Вялікай Айчыннай вайны вёска згарэла,  адбудавана ў пасляваенны час.

            З 20.9.1947 г. у Івацэвіцкім раёне. У 1949–1950 гг. вяскоўцы стварылі калгас імя Молатава. Першы старшыня – Анішчык Іван Мікалаевіч. Адразу пасля вайны адкрылася сямігадовая школа. У 1953-1954 нав. годзе  селі за парты 36 вучняў 1–4 класаў, 190 вучняў 5–7 класаў. У 1966–1967 навучальным годзе ў васьмігодцы было 161 вучань, працавала 10 настаўнікаў. Паводле перапісу 1959 г., 606 жыхароў; у 1970 г.– 388; у 1997 – 98 хат, 178 жыхароў. Старажытная вёска марнее, знікае…

            Аб яе назве. На першы погляд падасца, што назва паселішча звязана з лацінскім словам  «Bulla”, што значыць папская грамата, пасланне. Тым больш, як адзначалася вышэй, вёска належала базыльянскаму кляштару. Але гэтае сцверджанне малаверагоднае. Найхутчэй у назве захавалася агульнаславянская лексема “була” са значэннем “камяк”, “камлыга”, “груд”, гэта значыць, пэўнае ўзвышэнне над зямлёй, пагорак. Так, прынамсі, лічыць вядомы этымолаг Фасмер. З ім нельга не пагадзіцца: Була знаходзіцца на ўзвышэнні, па краях якога лугі, балоты ды хмызнякі. 

             Була – радзіма М.Т. Анішчыка (16.10.1905г. – 8.2.1973 г.) – дзеяча  рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі. Член КПЗБ з 1925 года. З 1926 года ў БСРГ. З 1929 года  сакратар Слонімскага акруговага камітэта КПЗБ. За рэвалюцыйную дзейнасць быў тройчы зняволены. У 1939 годзе, у час вызвалення Заходняй Беларусі Чырвонай Арміяй, стварыў атрады рабочай гвардыі. Пасля ўз’яднання Заходняй Беларусі  з БССР – старшыня  Слонімскага гарвыканкама. У Вял. Айч. вайну ў Чырвонай Арміі. З чэрвеня 1943 года ў тыле ворага, памочнік упаўнаважанага ЦККП(б)Б і БШПР па Баранавіцкай вобласці, кіраўнік Слонімскага міжрайпартцэнтра КП(Б)Б” – піша Алесь Зайка.

З жыцця прыхода

Международный Крестный ход в защиту нерожденных детей через Гощево

На протяжении 2012 года проходила международная масштабная акция в защиту нерожденных  детей под названием «От океана до океана»: Восток и Запад в защиту жизни!» в виде Крестного хода через 23 страны с Ченстоховской иконой Божией Матери.

В нашем районе крестный ход с элементами автопробега с Ченстоховской иконой Божией Матери встречали верующие православные в Гощевском храме 16 июля 2012 года. О крестном ходе «От океана до океана» рассказали координатор проекта и автор идеи интернационального автопробега Игорь Белобородов и один из лидеров белорусского пролайф-движения, настоятель Минского храма Святителя Николая Японского, священник Павел Сердюк, рассказали следующее:

«Икона Ченстоховской Божией Матери, с точным списком которой мы сегодня находимся в вашем храме, посетит 23 страны. С Владивостока началось это глобальное событие — Крестный ход с Ченстоховской иконой. Наше путешествие продлится от Тихого океана до Атлантического побережья, где располагается столица Португалии Лиссабон. Таким образом, Ченстоховский образ Пресвятой Богородицы преодолеет расстояние приблизительно в 18 тысяч километров! Символично, что инициатором этой международной миссии за семейные ценности является именно Россия — страна, которая в XX веке, ставшем для нашей истории веком богоборчества, первой узаконила аборты. А сегодня, в веке XXI-м, именно из России распространяется движение за возрождение духовных ценностей. Россия становится лидером такого движения, призывающим весь мир обратить внимание на главную проблему человечества — обесценивание человеческой жизни».

Столь масштабная кампания против абортов проводится впервые в истории и организаторами акции с российской стороны выступили еще и православный медико-просветительский центр «Жизнь», общероссийская общественная организация «За жизнь и защиту семейных ценностей» и Благотворительный фонд защиты семьи, материнства и детства. Международным координатором проекта является Игорь Белобородов.

Эта почитаемая в России и далеко за ее пределами икона имеет весьма драматическую историю. Считается, что она была написана самим апостолом Лукой, после чего неоднократно перевозилась из одной страны в другую и даже была изрезана вражеским мечом. До сих пор на лике Пресвятой Богородицы сохранились соответствующие «шрамы». Привезенный в Гощево список иконы был приложен к древнему подлиннику в польском городе Ченстохово и подарен российскому движению в защиту жизни и семейных ценностей. В Беларуси Крестный ход проходит в июле и очень знаменательно, что и наше Гощево стало одним из пунктов этого знаменательного события.

К добру через слово

   Светлана Бурвин, юнкор Стайковской СШ рассказала: «С 13 по 17 марта 2017 года в нашей школе проходила Неделя православной книги, которую подготовила  Т.В. Бурвин, учитель факультативного занятия «Основы православной культуры». В рамках Недели прошел ряд мероприятий: интересная и познавательная беседа  «Что такое православная книга?»  для 1 – 2 классов, мастер-класс «Православная книжка-раскладушка «Сотворение мира» для 1 – 4 классов, а также громкие чтения духовной литературы, книжная выставка «Через книгу – путь к духовности», праздник православной книги «Православная книга – великий дар человеку от Бога», в котором принимали участие учащиеся 5 – 7 классов, а также библиотекарь сельской библиотеки Г.П. Сухоносик.
Завершением Недели стала литературная гостиная «К добру через слово» для старшеклассников, родителей и педагогов, на которой говорили о деятельности просветителей Кирилла и Мефодия, о русском первопечатнике Иване Федорове, о появлении первой печатной книги.  Участники мероприятия читали стихотворения духовного содержания, рассказывали притчи, смотрели видеоролики с последующим обсуждением. Много было сказано о значении слова, значении заповедей Божьих, Библии в нашей жизни. Присутствовали и священнослужители Белорусской православной церкви: отец Александр из Гощево, отец Геннадий из Белавич, отец Вячеслав из Доманово, отец Алексей из г.Коссово, которые дали исчерпывающие ответы на вопросы учащихся. А вопросов было много. На мероприятии царила дружественная, тёплая и умиротворённая атмосфера.
Можно сказать, что Неделя не прошла бесследно. Ведь главное было заинтересовать детей, чтобы они черпали мудрость из духовной литературы, чтобы эти знания пригодились им в жизни, чтобы они стали добрыми, чуткими, милосердными, отзывчивыми».

Валентина Бобрик.

[1] Памяць. Iвацэвiцкi раён. Мн.: БЕЛТА, 1997. С. 476

Листок №4 (Октябрь 2017)

Размещено 14 Ноябрь, 2017; 11:39 в Без рубрики

листок№4

Родительское благословение

Размещено 9 Ноябрь, 2017; 2:25 в Новости прихода

Родительское благословение!

–В чем вообще смысл родительского благословения? Как это сегодня можно представить? Я с моей любимой девушкой, если мы захотим пойти в ЗАГС, должны будем вставать на колени, а наши родители вынесут иконы, которые мы будем целовать, что ли? Выглядело бы это, мне кажется, странно…

Студент, как все.

Протоиерей Пилипчук Григорий Владимирович, настоятель храма Державной иконы Божией Материй г. Ивацевичи, благочинный Ивацевичского округа.

На этот вопрос отвечает протоиерей Григорий Пилипчук:

– Бог устроил взаимоотношения между детьми и родителями таким образом, что дети в самом начале своей жизни полностью зависимы от старших. Родители прививают нам ту или иную систему ценностей, и с этим выпускают нас в жизнь.

Благословение – это, прежде всего, желание добра и блага тому, кого мы благословляем.

Влияние семьи и рода мы обычно склонны преуменьшать. Вам, наверное, кажется, что Вы свободный индивидуальный человек, который сам принимает решения. Безусловно, Вы обладаете свободой, но недооценивать то влияние, которое семья на Вас оказывала и оказывает, и ее роль в Вашей жизни – это, по меньшей мере, неразумно. Нужно понять, что это влияние, безусловно, есть. И даже там, где Вы ведете себя совершенно самостоятельно, Вы зачастую следуете впитанной Вами традиции: культурной, человеческой, национальной, религиозной, которая идет из всего родового уклада, воспитавшего Вас. Даже если Вы восстаете против этого уклада, все равно знайте, что он на Вас влияет. Поскольку поступки человека подчиняются правилам семьи, то благословение – это традиция, которая выверена веками, вырабатывалась тысячелетиями. Люди тогда ничего не знали о психологической науке, но они создавали мудрые традиции и ритуалы, которые помогали и помогают людям выживать и жить в мире. Вы же видите, как сегодня жизнь конфликтна, какие скандалы сотрясают наши семьи. Отчего бы это? Благословение, выражаясь психологическими терминами, это акт согласия системы, то есть семьи, на то, что образуется новая система, новая семья. Любой ритуал может быть формальностью, если мы его формально исполняем. А если мы его понимаем, то он имеет глубочайший смысл и оказывает на нас влияние. Это зависит от духовной зрелости человека. Поскольку у молодых обычно меньше опыта, то понимание ритуала чаще остается за старшими. (Хотя в наше время в силу кризиса традиции, часто бывает и наоборот). Все же родители способны глубже прочувствовать этот ритуал и практически бессознательно они передают это понимание своим детям. У Вас обязательно останутся в памяти важные слова, которые скажут Вам родители.

Пятая заповедь Закона Божия гласит: «Чти отца твоего и матерь твою, да благо ти будет и да долголетен будеши на земли». То есть, почитание родителей – условие долгой и счастливой жизни детей. Во время таинства Венчания священник молится: «Помяни, Боже, и воспитавшия их родители: зане молитвы родителей утверждают основания домов». Поэтому родительское благословение

чрезвычайно важно для новобрачных.

Свт. Филарет (Дроздов), митрополит Московский призывает новобрачных не просто желать родительского благословения, но и дорожить им, как благословением от Самого Господа: «Дети! дорожите благословением родителей тысячекратно более, нежели прочим наследством, ибо чрез оное по вере можете получить благословение Отца, из Него же всяко отечество на небесех и на земли именуется». Канонами Церкви не определен порядок родительского благословения. Существуют, конечно, определенные традиции, которые могут быть разными в разных регионах. Обычно было так, жених со своими родителями, приходит в дом родителей невесты и просит у них руки их дочери. При согласии на брак они вместе с родителями жениха благословляют молодых на семейный союз: жениха – иконой Христа Спасителя, невесту – иконой Пресвятой Богородицы. Молодые осеняют себя крестным знамением и целуют святые образа. Вручая иконы, родители выражают высокую мысль, что теперь, когда время воспитания детей для них окончилось, они с верой и надеждой вверяют их всесильному заступничеству Господа и Матери Божией. Помимо первого благословения, в самый день совершения браковенчания, родители, произнеся молитвы, совершают еще одно благословение жениха и невесты: жениха — иконой Спасителя, невесты — иконой Богородицы. Иконы эти ставили в красном углу. Нередко раньше ими благословлялись несколько поколений, и они становились семейно-родовой святыней.

В старину крестные родители так же участвовали в благословении. К сожалению, в наше время восприемники редко участвуют в духовном воспитании своих крестников. Не участвуют они, к сожалению, и в устроении их брака.

Нужно помнить, что после родительского благословения для православного христианина самым важным является благословение Церкви, то есть Таинство Брака, Венчание. Такой брак является полноценным и правильным.

Свята-Міхайлаўская царква ў в. Аброва

Размещено 9 Ноябрь, 2017; 2:15 в Новости прихода

У царкоўны прыход уваходзіць в. Аброва (царква Святога архістратыга Міхаіла ці Свята-Міхайлаўская), в. Вулька-АброўскаяАброўскі прыход (прыпісная да прыхода царква ў гонар Святога праведнага Іаана Кранштадскага) і в. Козікі (храма не маецца) – усяго насельніцтва каля 1800 чалавек.

Свята-Міхайлаўская царква ў в. Аброва

Пра вёску Аброва напісана шмат, але паўтарыць лепш за В.Гапеева пэўна, не атрымаецца. У артыкуле раённай газеты “Івацэвіцкі веснік” “Завітайце ў Аброва – ёсць чаму падзівіцца” ад 12.06. 2016 г. ён піша: “ Аброва – унікальная вёска ў Івацэвіцкім раёне. З аднае вёскі – і некалі калгас, а цяпер адкрытае акцыянернае таварыства,  і сельсавет, і школа, і дзіцячы садок, і царква. Такога больш нідзе няма. Тут захавалася яшчэ (хоць і імкліва, на жаль, знікае) свая, аўтэнтычная гаворка, асаблівы дыялект. Ёсць свае, адметныя традыцыі, з якіх хрэсны ход “Намскі Вялікдзень” узбагаціў рэспубліканскі рэестр нематэрыяльнай спадчыны Беларусі.

Сваёй царквой аброўцы ганарацца. І не толькі таму, што яна на сёння – помнік культуры народнага драўлянага дойлідства. Няхай сабе яна і не  нейкай звышарыгінальнай культуры, але што асаблівай – тое факт.

Зноў жа, як сведчаць дакументы, пабудавана была першая царква (Крыжаўзвіжанская) у Аброве ў 1754-1757 гадах, і належала яна Віленскаму Стара-Троіцкаму манастыру бенедыктынцаў.  Пасля паўстання Тадэвуша Касцюшкі Аброва разам з царквой перадалі ва ўладу памешчыцы Еўдакіі Казлянікавай. Яна ў 1800 годзе абнавіла царкву, дах будынка пакрылі гонтам. Але ў 1860 годзе быў узведзены цалкам новы будынак новай царквы, якую асвяцілі ў гонар Святога архістратыга Міхаіла і так царква стала Свята-Міхайлаўскай.

За савецкім часам царква была зачыненая, паступова прыходзіла ва ўпадак. Некаторыя з абразоў царквы захоўваліся ў дамах вяскоўцаў. Нешта было і раскрадзена. Але, будзем шчырымі, самыя каштоўныя абразы гэтай царквы сёння знаходзяцца на захаванні ў Дзяржаўным мастацкім музеі Беларусі.

У 80-90-х гадах мінулага стагоддзя аброўцы самастойна вырашылі адрамантаваць царкву ды ажывіць яе. Грошы збіралі вёскай, самі і майстроў шукалі, самі працавалі. І аднавілі з максімальным захаваннем формы, зместу і стылю.

Ёсць у Аброўскай царкве вельмі цікавая, надзвычай рэдкая дэталь – яе крыжы. Незвычайныя. Не васміканцовыя, як прывыклі мы бачыць праваслаўныя крыжы на сучасных храмах, а чатырохканцовыя, ды яшчэ з “сонейкам” пасярэдзіне, з паўмесяцам унізе.  Гэта – адна з самых старажытных выяваў праваслаўнага крыжа. Такія крыжы ўпрыгожваюць, напрыклад, царкву Пакрова на Нерлі (а ёй амаль тысяча гадоў). Гісторыя сведчыць, што паўмесяц быў афіцыйным знакам Візантыі да заваявання яе туркамі. Сёння паўмесяц пад крыжом мае розныя тлумачэнні: гэта і чаша Хрыста, гэта і карабель, на якім уратуюцца людзі, а сам крыж над ім – надзейны якар, гэта і купель хрышчэння… Прамяні сонца ў крыжы нагадваюць пра радкі з Апакаліпсісу Іаана Багаслова, 12.1: “И явилось на небе великое знамение: жена, облаченная в солнце, под ногами ее луна и на главе ее венец из 12 звезд”. Нехта разумее пад гэтымі радкамі Маці Божую, а іншыя бачаць тут саму Праваслаўную царкву. Ва ўсякім разе, крыжы Свята-Міхайлаўскай царквы маюць адну з самых старажытных формаў, у якую закладзены глыбокі патаемны сэнс…

У кнізе “Памяць. Івацэвіцкі раён” пра Аброўскую царкву напісана: “ У 1860 годзе пабудавана з дрэва праваслаўная Міхайлаўская царква. Складаецца з асноўнага прамавугольнага ў плане аб’ёму з трохграннай алтарнай часткай і шатровай вежы-званіцы, злучаных нізкім бабінцам. Помнік народнага драўлянага дойлідства”. Нейкім чынам захаваўся з 2010 года артыкул аўтара радкоў пра святкаванне 150-годдзя царквы. Прывяду яго поўнасцю.

Торжество Обровского храма

21 ноября в д. Оброво состоялся престольный праздник местной церкви в честь Архангела Михаила и праздновалось 150-летие со дня основания храма.

Празднование Собора Архистратига Михаила и прочих Небесных сил бесплотных началось в Оброво с водосвятного молебна, а последующую Божественную литургию возглавил благочинный Ивацевичского благочиния отец Григорий Пилипчук, который специально прибыл на такой великий праздник в Оброво. Далее состоялся молебен с крестным ходом, в котором принимали участие воспитанники воскресной школы.

– Много лет я мечтал, чтобы в крестном ходу участвовали дети, и, наконец, мечта сбылась. В этом году, благодаря помощи прихожан, мы смогли сшить новые детские хоругви, и дети стали участниками празднества, – рассказывает отец Ростислав, настоятель Обровского храма.

После окончания молитв благочинный обратился к прихожанам с назидательной проповедью, в которой объяснил суть праздника. В православии Архангел Михаил именуется архистратигом и выступает главой святого воинства ангелов, стоящих на страже Божьего закона. В этом образе Михаил (что означает Кто как Бог) почитается как покровитель и соратник «воинствующей Церкви», то есть всех верных Богу, выступающих против сил зла. Он почитается еще как защитник душ умерших, и к нему обращаются с молитвами об исцелении. Это связано с указанным выше почитанием Архангела Михаила, как победителя злых духов, которые в христианстве считаются источником болезней.

Много теплых слов было сказано протоиереем Григорием в адрес настоятеля Обровского храма отца Ростислава, который из года в год проявляет неиссякаемое рвение в делах заботы о храме, о духовности своих прихожан. Вот и в этом году приобретен в церковь Крест и Икона запрестольные. Отец Ростислав в беседе о празднике подчеркнул, что вдохновляют его рвение в делах церкви прихожане. Без них, без их помощи не обошлось ни одно дело и это их заслуга, что храм имеет возможность обновляться и становиться краше.

В этот светлый праздник у каждого из прихожан и гостей  было приподнятое настроение. Каждый из них получил в подарок маленькую иконочку Архангела Михаила, и для всех во дворе было приготовлено угощение – чай из самовара с пирогами и бутербродами и даже можно было угоститься церковным вином.

А вечером сельчан ждало продолжение праздника. В Обровском СДК состоялся необычный концерт, на который приехали паломники из Ивацевичей, Лунинца, сельских приходов района. Завораживали присутствующих  выступления детей из воскресной школы, из музыкальной, чудно пел церковный хор. Концертные номера чередовались с выступлениями приглашенных гостей и отца Ростислава, который очень интересно рассказал об истории возникновения храма, и, кстати, занимаясь изучением исторического прошлого, отец Ростислав натолкнулся на такие исторические документы, которые указывают на более древние упоминания о храме. Теплым было выступление управляющей делами сельисполкома Тамары Курис, отца Николая, настоятеля Речковского храма Святителя Филарета Московского… Словом, для обровчан этот день был наполнен радостью и незабываемыми впечатлениями, которые принесут в их жизнь добрые плоды.

Сёння вядзецца роспіс Аброўскага храма ўнутры. Работы падыходзяць да завяршэння і, як казаў бацюшка, хутка ў аброўцаў будзе зноў свята.

Намскі Вялікдзень

Пра гэта зноў жа расказвае В. Гапееў: “Усё ў Аброве спрыяе нараджэнню тут нейкай асаблівай, аўтэнтычнай традыцыі ды яе захаванню праз вякі. Так і адбылося. Намскі Вялікдзень – традыцыйны, старадаўні хрэсны ход па вёсцы ў першы чацвер пасля Вялікадня стаў такой культурнай з’явай.

Яго гісторыя ляжыць “за польскім часам”. Як расказваюць самі аброўцы, прыйшла на вёску вялікая бяда – сталі паміраць малыя дзеці. І нідзе не маглі знайсці паратунку аброўцы. І вось тады падказалі старыя людзі, што трэба зрабіць: за адну ноч жанчыны павінны былі выткаць рушнік для іконы, а мужчыны змайстраваць адмысловыя ношы і хатку. І вось раніцай з абразом Маці Божай, якія абгарнулі сатканым рушніком і, уставілі ў “хатку”, абышлі ўсю вёску – ад хаты да хаты.

І так прагналі бяду са свайго селішча.

Традыцыя жыла доўга, зразумела, у перыяд “ваяўнічага атэізму” яна не магла сябе праявіць, але як толькі з’явілася магчымасць ды і час быў такі, калі шукалі людзі паратунку, найперш – упэўненасці ды духоўнай моцы, зноў святочная працэсія, як некалі даўно, пачала свой шлях ад царквы і пайшла па вёсцы. (Айцец Расціслаў, настаяцель Свята-Міхайлаўскай царквы, стаў прадаўжальнікам гэтай традыцыі і з людзьмі беражна яе захоўвае -заўвага аўтара).

У Аброве нямала вуліц і завулкаў, немалы шлях трэба адолець хрэснаму ходу. І ён ідзе, з ліхтаром і крыжом, з тым самым абразом іх Маці Божай, Захавальніцы Аброўскай, якая некалі ўратавала аброўскіх дзяцей.

Сустракаюць хрэсны ход традыцыйна: перад хатай выносіцца стол, на якім – хлеб, фарбаваныя яйкі, ахвяра для царквы. Ля кожнага такога стала прыпыняецца хрэсны ход і настаяцель царквы вітае радасна людзей узнёслым “Хрыстос уваскрэс!”. Такім чынам вестка аб уваскрашэнні Хрыста яшчэ раз ідзе па вёсцы, ужо ад двара да двара, кожнаму літаральна нясуць Благавест, да кожнага ідзе Вялікдзень. Вось і атрымліваецца – “нам Вялікдзень”, адсюль і назва: Намскі Вялікдзень…

Няпростая гісторыя і самога абраза Маці Божай (“Казанская” — заўвага аўтара). Некалі даўным-даўно прывёз яго ў Аброва і падарыў царкве чалавек. І вось колькі пературбацый выпала на долю царквы – зачыненая стаяла, рабавалі яе, самае каштоўнае ў іншых месцах апынулася, а гэты абраз на сваім месцы заставаўся, бы сам сябе ўратаваў – каб пасля адрадзілі людзі абрад, ратавалі сябе і сваіх блізкіх.

Сёння сустракаюць хрэсны ход і вяскоўцы ля хат, і работнікі магазінаў, і ўсім кагалам – дзіцячы садок, і школьнікі высыпаюць сустрэць хатку з Божай Маці…

Тое, што для аброўцаў было звыклым, што яны захавалі праз дзесяцігоддзі і адрадзілі наноў, для ўсіх нас, беларусаў, сталася сапраўдным духоўным скарбам, той самай нематэрыяльнай культурнай спадчынай, пра якую быў заяўлены не так даўно самы сур’ёзны дзяржаўны клопат. У Беларусі згодна з Указам Прэзідэнта краіны і адпаведнай Канвенцыяй ЮНЕСКА быў створаны інвентар нематэрыяльнай культурнай спадчыны Беларусі. У гэты інвентар разам з іншымі нематэрыяльнымі помнікамі культуры (абрадамі, традыцыямі) быў унесены і аброўскі абрад “Намскі Вялікдзень”. Яго асаблівая адметнасць на сённяшні дзень – гэта жывы, дзейсны абрад. І, трэба заўважыць, інтарэс да яго сярод турыстаў і гасцей Беларусі расце. І сёлета, у святы для аброўцаў дзень, тут было некалькі гасцей з фотакамерамі…”

Настаяцель

Настаяцелем Аброўскай Свята-Міхайлаўскай царквы з’яўляецца іерэй Расціслаў Радзько. На прыход прызначаны з 2 красавіка 2001 года. Звесткі, хто быў да гэтага настаяцелем Аброўскага храма, захаваліся скупыя. Да рэвалюцыі ў мясцовай царкве вялася хроніка вёскі, старанна фіксаваліся падзеі, здарэнні і факты. Але, на жаль, у 1939 годзе па распараджэнню ўлад “непатрэбнаму і шкоднаму” летапісанню быў пакладзены канец, летапіс быў знішчаны. Вядома толькі, што ў 1933 годзе гэта быў айцец Мікалай Вабішчэвіч – захаваўся такі надпіс на кіёце, зробленым рукамі настаяцеля, з якім і сёння на Вялікдзень абходзяць з Хрэсным ходам вёску. А з 90-х гадоў змянілася перад айцом Расціславам пяцёра свяшчэннікаў, два з якіх пасля былі “в запрете”.

Нарадзіўся айцец Расціслаў у в.Краі, у сям’і сялян, якая была шматдзетнай – 5 дзяцей. Завочна Мінскую духоўную семінарыю айцец Расціслаў скончыў у 2011 годзе.

Нядзельная школа, якой кіруе бацюшка, існуе з восені 2001 года. Наведваюць школу ў сярэднім 15-20 дзяцей ад першага да адзінаццатага класаў. Выкладае ў нядзельнай школе, акрамя бацюшкі і матушка Таццяна, якая, дарэчы, выкладчык па класе “баян” у Целяханскай ДШМ і ў Аброўскай СШ – настаўнік спеваў і музыкі і выкладчык факультатыва “Асновы праваслаўнай культуры”.

На клірасе спяваюць пад кіраўніцтвам матушкі Таццяны Радзько 10 чалавек, у асноўным гэта былыя настаўнікі, бібліятэкар і іншыя прадстаўнікі сельскай інтэлігенцыі.

З гісторыі вёскі Аброва

В. Гапееў піша: “Як адшукаў у пісьмовых крыніцах наш мясцовы аматар-этнограф Алесь Зайка, яшчэ Вітаўт, вялікі князь Вялікага Княства Літоўскага, “дал люді село, на імя Оброво…”. А жыў Вітаўт – 1350-1430 гады. Тым не менш, кропкай адліку жыцця населенага пункту становіцца той дакумент, у якім пазначаны і пункт населены, і канкрэтная дата. Такім дакументам сталася Літоўская метрыка за 1516 год, дзе змешчаны запіс межавай спрэчкі між Абровам і Козікамі. Такім чынам, сёлета (у 2016 годзе –заўв. аўтара) Аброву – 600 гадоў!

Але, як сведчаць навуковыя дадзеныя, людзі ў гэтым месцы жылі ад свайго пачатку: на тэрыторыі Аброва было нямала знойдзена ў розныя часы каменных сякер, наканечнікаў коп’яў і стрэл, што ўказвае на знаходжанне тут у мінулым стаянак старажытных людзей. У савецкі час настаўнік школы М.А. Русенка, апантаны гісторыяй вёскі, разам з вучнямі праводзіў аматарскія раскопкі ля вёскі, сабраў багаты матэрыял, які захоўваўся ў школьным музеі. На жаль, са смерцю настаўніка многія экспанаты былі згублены.

У назве вёскі некаторыя схільныя бачыць дзейнасць дзікіх плямёнаў авараў-обраў”. У прыватнасці ў кнізе “Памяць. Івацэвіцкі раён” 1997 г.в. паводле матэрыялу А.Рогалева сказана: “Назва вёскі Аброва сваімі вытокамі ўваходзіць у далёкую гісторыю. У сярэдзіне 6 ст. з глыбіні еўрапейскіх стэпаў рухаўся шматлікі ваяўнічы народ. Гэта былі авары ці обры, як называў іх старажытнейшы летапіс “Повесть временных лет”…На карысць гэтага гаворыць старажытнасць паселішча. Нягледзячы на балоты, лясы і нязначныя плошчы прыдатнай для апрацоўкі зямлі, месца вакол Аброва заселена з самых глыбокіх часоў. Тут неаднойчы знаходзілі рэшткі каменных прылад эпохі неаліту. Адзін стары селянін з Пружанскага раёна ўспамінаў, што падчас службы ў польскай арміі ён быў знаёмы з салдатамі – ураджэнцамі вёскі Аброва. Ён выказваўся аб іх так: “Усе вялікага росту, здаровыя, абутак насілі 43-45 памераў”.

Магчыма, усё гэта выпадковасць, але наводзіць на думку: а ці не магло быць так, што жыхары Аброва ў мінулым называліся суседзямі-обрамі, г.зн. магутнымі людзьмі, гігантамі”… Далей Валерый Гапееў у сваім артыкуле сцвярджае: “Але, па шчырасці, чаму ў сваім мы заўсёды шукаем нейкія чужыя карані? Хіба яны робяць нас багацейшымі? Усё куды прасцей і, як кажуць, перад вачыма: Аброва старэйшыя жыхары называюць на свой лад – Обрэв, як кажуць, на абрыў. І так ёсць насамрэч: прама праз усю вёску праходзіць водападзел Балтыйскага і Чорнага мораў, у час будаўніцтва “алімпійкі” ў самой вёсцы і ля яе зрылі некалькі пясчаных гор, ёсць за вёскай месца, якое завецца Гаркі (узгорыстая мясціна). Такім чынам, Аброва стаіць нібыта на выспе, нібыта на абрыве, і ва ўсе бакі ад вёскі раней – суцэльныя балоты… Зямлі тут ніколі не было ўдосталь. Толькі меліярацыя дапамагла. Вось тады і расквітнела Аброва – пабудавалася новая школа, Дом культуры, была пракладзена шаша да трасы. Амаль дзве тысячы чалавек пражывала ў Аброве ў 80-я гады мінулага стагоддзя. Цяпер – 1200.

А яшчэ Аброва – адзіны вясковы населены пункт, дзе ёсць не проста вуліца, а сапраўдны бульвар, на гарадскі лад. І менавіта там узвышаецца помнік землякам, загінуўшым у гады Вялікай Айчыннай вайны…

На захад ад Аброва – вялікае возера. Стваралася яно для меліярацыйных мэт, адсюль пясок вывозіўся на будаўніцтва той самай “алімпійкі”. Абкружанае высокай дамбай, злучанае насоснай станцыяй з сеткай меліярацыйных каналаў. У часы, якія былі багацейшымі на фінансы, снежныя зімы ды летнія навальніцы, возера было паўнаводным – лішняя вада забіралася з каналаў ды закачвалася сюды, а ў час засухі – забіралася частка ў каналы назад. Цяпер возера істотна абмялела, некалі вялізнае люстра вады прыняло іншыя формы, з’явіліся тут астравы. Але з’явілася ў возеры і рыба, і качкі тут селяцца, і гусі спыняюцца пералётныя, і лебедзі жывуць.

Для аброўцаў і гасцей вёскі возера і цяпер – добрае месца адпачынку, захавалася шмат месцаў для купання, хапае месцаў і для рыбакоў з вудамі.

А яшчэ цікавасць возера – у адкрытых падчас работы земснарадаў пластоў старажытных перыядаў. І цяпер на ўсходнім беразе пільнае спрактыкаванае вока натураліста пабачыць нямала акамянеласцяў. Некаму пашчасціла знайсці закамянелы малюск незвычайнай формы, вельмі шмат кавалкаў з адбіткамі ракавін розных малюскаў.

…Год ад году па берагах узнімаюцца вышэй кусты і дрэўцы, некалішняя адкрытая прастора набывае загадкавасць і прыродную таямнічасць. Тут ціха і прывольна.

І пасля ўсяго пабачанага ў вёсцы ёсць час і месца падумаць аб вечным…

Вулька-Аброўская царква ў гонар Святога праведнага Іаана Кранштадскага

Вулька-Аброўская царква ў гонар Святога праведнага Іаана Кранштадскага з’яўляецца прыпісным храмам, які акармляе айцец Расціслаў Радзько.

Гісторыя храма бедная на звесткі. Вядома, што яна помнік народнага драўлянага дойлідства. Пабудавана ў цэнтры вёскі ў ХІХ ст. з сасновага бруса. У кнізе “Памяць. Івацэвіцкі раён” ёсць такія звесткі: “…Адназрубнае з трохграннай апсідай збудаванне, накрытае двухсхільным дахам з вальмамі над апсідай. З паўднёвага боку да алтарнай часткі прымыкае прыруб рызніцы. Над галоўным фасадам узвышаецца ўрэзаны ў канёк даху васьмігранны барабан з цыбулепадобным купалам. Франтон зашыты “ў ёлку” і аперазаны ў аснове шырокім гонтавым адлівам. Фасады вертыкальна абшыты дошкамі, прарэзаны прамавагульнымі аконнымі праёмамі ў простых налічніках. Аналагічныя праёмы на гранях апсіды чаргуюцца з ромбападобнымі. Уваход зроблены праз нізкі прытвор, трохвугольны франтон якога рытмічна паўтарае форму франтона асноўнага аб’ёму. Перад царквой чацверыковая званіца, якая завершана чатырохсхільным гонтавым дахам з макаўкай. Верхні ярус – з арачнымі праёмамі”. Як казаў айцец Расціслаў, у 1991 годзе царква мела непрыглядны выгляд і сіламі прыхаджан была абкладзена звонку цэглай. Раней царква называлася Крыжаўзвіжанскай, а з 1991 года асвечана ў гонар святога праведнага Іаана Кранштадскага. Нядзельная школа дзейнічала каля 10 гадоў, апошнія гады з-за адсутнасці выкладчыкаў заняткі спынены.

Памятаецца, у тым жа 2010 годзе была паломніцкая паездка да святыняў Піцера ад храма абраза божай Маці “Дзяржаўная” г.Івацэвічы. Зараз гэтыя ўспаміны набываюць новы сэнс і тоненькім праменьчыкам звязваюць іх з нашым раёнам. Прывяду гэты ўрывак.

К Иоанну Кронштадскому

«А мы из Александро-Невской лавры едем в Иоанновский ставропигиальный женский монастырь, к мощам покровителя Питера – к Иоанну Кронштадскому. Проповеди этого святого следует иметь на вооружении каждому православному христианину.  Поразительны они по глубине мысли и житие этого святого достойно восхищения. Иоанн Кронштадский славился исключительной добротой. Люди знали о его добром сердце и иной раз пользовались этим. А в результате частенько батюшка Иоанн возвращался домой после службы не только без денег, а и без сапог. Жена его была под стать проповеднику, потому что относилась с пониманием к стремлению батюшки помочь людям. А еще эта женщина безропотно несла подвиг – служа только Богу, первые 17 лет жили они в браке как брат и сестра.

Отцу Александру, настоятелю Бытенского храма, который нас сопровождал везде и всюду, разрешили провести молебен в храме-усыпальнице, где покоятся мощи Иоанна Кронштадского. Тысячу раз произнесенное батюшкой и повторенное всеми присутствующими на молебне: «Радуйся Иоанне, земли русской молитвенниче предивный» остается в памяти и идет за нами, пока мы находимся в монастыре. В усыпальнице много фотографий из жизни Иоанна Кронштадского. Есть здесь и выдержки из его проповедей. К примеру, мне запомнилась одна: «Следи за своим сердцем всю жизнь и присматривайся, и прислушивайся к нему, что препятствует к соединению его со всеблаженным Богом?» Одно предложение, а в нем вся суть жизни христианина.

Отсюда не хотелось уезжать, и в утешение нам на память остаются текст молитвы святому праведному Иоанну Кронштадскому и иконочка святых апостолов Петра и Павла, благословленная Святейшим патриархом Московским и всея Руси Кириллом в память о посещении Санкт-Петербургской епархии 12-13 июля 2010 года».

Козікі

У в.Козікі, якая пэўны час ў савецкія гады была цэнтрам сельсавета, царквы не было і звестак аўтарам радкоў пра гэта не знойдзена.  З 2001 года на Пасху, айцец Расціслаў асвячае яйкі і пірагі, на Вадохрышча – служыць вадасвятны малебен. На Ражство віншуе са святам і прывозіць падарункі падчас Калядных сустрэч, якія праводзіць мясцовы Дом культуры. Некаторы час тут служыліся малебны, сабораванні і іншыя трэбы на даму, пакуль гаспадыню таго дома дзеці не забралі жыць у горад. Іншыя вяскоўцы не выказалі жадання паследаваць прыкладу той жанчыны, таму на даму трэбы стала немагчыма праводзіць.

Сямейныя традыцыі і захапленні

Хату бацюшкі Расціслава ў вёсцы Аброва ведаюць усе. Сям’я Расціслава Радзько – шматдзетная, бацюшка з матушкай Таццянай выхоўваюць чацвёра дзяцей, малодшая Васіліса нарадзілася на Благавешчанне ў 2015 годзе. У той год матушка Таццяна згадзілася з ахвотай падзяліцца рэцэптамі любімых страў да галоўнага Свята ў іх жыцці – да Вялікадня, тады ў раённай газеце з’явіўся артыкул аўтара гэтых радкоў — В.Бобрык  “Сустракаем Вялікдзень”. Працытую яго наноў, бо ў ім захавалася сямейная атмасфера: “Адразу адчуваецца, што ў сям’і – мір і спакой. Атмасфера дабрыні, узаемапавагі скразіла ў адносінах адзін да аднаго, добразычлівыя ўсмешкі і разуменне жаданняў і памкненняў стваралі асаблівы настрой. У хаце лёгка дыхалася і было радасна, што ёсць такія сем’і.

– Уся сям’я наша захоўвае пост. І мы стараемся, каб і матушцы (тады яна была цяжарная малодшым дзіцём –заўвага аўтара) было зручна з намі прытрымлівацца посту. Харчаванне імкнёмся разнастаіць, больш ужываем садавіны, гародніны, дзецям і маме ў яе стане дазваляем рыбу ( акрамя першага і апошняга тыдня). Гэта няцяжка, калі пасціш з радасцю. На гэты час мы адключаем тэлевізар, камп’ютарныя гульні, а больш часу прысвячаем духоўнаму развіццю, – кажа айцец Расціслаў.

А матушка Таццяна дадае, што бацюшка ў вольную хвіліну любіць вышываць бісерам іконы. Мы праходзім у яго майстэрню, а на сцяне цэлая галерэя вышытых бісерам ікон, а ў станочку запраўлена вышыўка іконы “Казанскай Божай Маці”. Бацюшка з ахвотай паказаў, як ён ліха спраўляецца з такім тонкім заняткам. Бачна, якая для яго гэта асалода!

– Да свята скончу. Пачаў вышываць, бачыце, 24 лютага, – задаволена кажа айцец Расцілаў.

Старэйшы сын Сава, які вучыцца ў 9 класе Аброўскай СШ, таксама робіць поспех у гэтым занятку, ён таксама вышывае, а яшчэ любіць з паветраных шарыкаў рабіць разнастайныя фігуркі.  І Сава, і шасцікласнік Назар займаюцца ў музыкальнай школе, а малодшая дачушка Маша спявае ў вакальным ансамблі. Галасы ва ўсіх прыгожыя, сакавітыя. Мама Таццяна Васільеўна працуе ў Целяханскай ДШМ выкладчыкам па класе “баян”, выкладае спевы і музыку – у Аброўскай сярэдняй школе, вядзе факультатыў “Асновы праваслаўнай культуры” і рэгент у храме. Любоў да сапраўднага мастацтва – гэта стан унутранага свету сям’і ў цэлым. І ім лёгка разам, бо каб падтрымліваць чые інтарэсы і захапленні, трэба іх разумець. А гэта выхоўваецца прыкладам бацькоў, якія найперш кахаюць адзін аднаго.

Дзясятак гадоў таму сям’я Радзько адрадзіла старадаўнюю традыцыю прыгатавання на святочны стол сапраўднай Пасхі. Для гэтай нагоды якраз “пашчасціла” набыць спецыяльную форму. Ужо ў апошнія гады Пасху гатуюць к Вялікадню і пеўчыя, яны таксама адзначаюць, што гэтая страва на стале самая ганаровая. А госці, якія збіраюцца традыцыйна на Вялікдзень у доме бацюшкі, заўсёды цікавяцца: “А Пасху гатаваць будзеце?” Для ўсіх – гэта найсмачнейшы ласунак.

Сакрэтам яе прыгатавання па “царскім” рэцэпце з задавальненнем падзялілася матушка Таццяна. У яе цяпер і формаў некалькі, каб усім хапіла.

“Царская Пасха”

Разлік прыводзіцца на 600 грамаў дамашняга рассыпчатага якаснага тварагу. Да яго дадаць 200 грамаў сметанковага масла, 200 грамаў цукру, 3 яйкавых жаўткі, 150 грамаў смятаны 26-працэнтнай тлустасці, па 50 грамаў рызынак, драбнёнага міндалю, цукатаў, ванілін.

Усе інгрыдыенты ўзбіць, лепш пяшчотна і дасканала рукамі. Для гэтага сметанковае масла павінна быць мяккім, падатлівым. А потым атрыманую масу перакласці ў марлю, папярэдне змочаную ў вадзе. Марля павінна быць складзена ў некалькі слаёў. І выкладваем у ёмістасць пад прэс на паўгадзіны. А тады раскладваем у перавернутую форму шырокім бокам даверху тварог прама ў марлі. Зверху ставім груз, звычайна хапае ў якасці груза баначкі гарошку. Пад ніз ставім талерачку, і на 12 гадзін – у халадзільнік. Вадкасць, што збіраецца на талерцы час ад часу зліваем. Пажадана Пасху гатаваць загадзя, за суткі да свята. Калі форму раскрываем, на страве адбіваецца крыжык і літары Х.У. (Хрыстос уваскрос). Зверху пасху можна ўпрыгожыць растопленым шакаладам і пасыпаць рознакаляровай прысыпкай.

На Велікодным стале абавязкова будуць чырвоныя яйкі. Шалупінне ад цыбулі збіраецца загадзя. Яйкі фарбаваць у сям’і прынята разам. Дзеці наклейваюць лісточкі на іх, каб яйкі былі з узорамі. Ад каляровых магазінных фарбаў адмовіліся, толькі з цыбульніку. Раней фарбавалі і цэсарыныя яйкі, яны і меншыя, і мацнейшыя. А як звяліся цэсаркі, сталі індычыя яйкі фарбаваць. У дамашняй гаспадарцы бацюшкі ёсць і куры, індыкі, козы…– усё сваё, натуральнае, карыснае.

Вялікая радасць дзецям, калі прыязджае пад Вялікдзень цётка матушкі з Лунінеччыны. Яна майстрыха пячы кулічы, рулеты. Прычым, формай для выпечкі можа быць розны посуд, нават маленькі эмаліраваны кубачак. Дзецям вельмі падабаюцца пірагі з гэтага кубачка. А якія смачныя кексы атрымліваюцца на казіным малацэ!

І бацюшка майстар гатаваць. Традыцыю гэту ён пераняў ад айца Васілія Дужака, які служыў у Целяханах, а цяпер благачынны Лунінецкай зямлі. Ён родам з Украіны, таму многа рэцэптаў страў ведае.

– Да Вялікадня ў нас традыцыя варыць курыны халадзец, – расказвае матушка Таццяна. – Дык у бацюшкі халадзец выходзіць празрысты і такі смачны, што ў мяне так не атрымліваецца. Прычым перад Вялікаднем соліць ён на вока, бо спрабаваць мясную страву ў строгі пост нельга. Але не было такога, каб солі не ўгадаў. Яму цікава рабіць талерачкі халадцу з яйкамі і кропам, з зяленівам і часнаком, словам, пад любы густ.

Матушка расказвала, што айцец Расціслаў нарыхтоўвае, прыпраўляе і марынуе пад печыва і бужаніну, і курыцу з яблыкам зашывае. А тады падрыхтаванае мяса да печыва нясуць у печку  да суседкі Галіны Іванаўны, з якой усталяваліся з першага дня шчырыя добрасуседскія адносіны. Суседка мяса за вечар даглядзіць, а бацюшка з матушкай з вечара да ранку на святочнай службе ў царкве. Прыязджаюць пад раніцу, а ранкам у хаце стук у дзверы – гэта малыя валачобнікі спяшаюцца разнесці па хатах гучнае “Хрыстос уваскрос!” Традыцыя  валачобнікаў на Вялікдзень, дарэчы, існуе ў раёне толькі ў Аброве.

Да народных традыцый у сям’і бацюшкі ставяцца з асаблівай павагай. Бацюшка вынес і паказаў куфэрак, які яму падарыла бабуля. У ім захоўваюцца старадаўні абрус, які засцілаюць толькі на Вялікдзень і Ражство, вышываны ручнік якому больш за 100 гадоў, яго абавязкова вешаюць у святы на ікону “Тайная вячэра” на кухні, вышытая хустка, дзве вышываныя сарочкі жаночыя, спадніца ў лентах… Ёсць у сям’і калекцыя распісных драўляных велікодных яек, любяць тут посуд з гжэлі.

Менавіта для нас усе з ахвотай інсцэніравалі велікодны стол. Гляну на здымак – і цёпла на душы, радасна чакаць Вялікдзень.

Калі  “баліць” грамадству

Айцец Расціслаў іншы раз выступае на хвалюючыя тэмы ў раённай газеце. І словы яго лечаць душы людзей. Прывяду ў прыклад матэрыялы адной газетнай паласы “Духоўнасць” з “Івацэвіцкага весніка” за 2010 год.

Аб бездані на дне шклянкі…

Сёння звярнуцца да тэмы алкагалізма падштурхнулі аўтара гэтых радкоў не лічбы з несуцяшальнай  статыстыкі, а жыццёвы выпадак. На днях ехала ў гарадскім аўтобусе і міжволі стала сведкай размовы дзвюх жанчын, што сядзелі за маёй спіной: «Паглядзі ў акно, бачыш гэтую худую, у ружовых шлепанцах  бабу. Мы з адной вёскі, яна мая аднакласніца. Ніхто лепш за яе не рашаў задачы. А якія, ты б чула, яна пісала сачыненні!».  Я паглядзела таксама ў акно і не магла паверыць, што гэтая, сапраўды страшная, чорная, з бруднай нейкай торбачкай у руках і ў бязглуздых ярка ружовых  шлепанцах, жанчына, калісьці была выдатніцай у вучобе і гонарам нейкай школы…

Добры дзень, веснік.

Піша вам з вёскі Заполле (Косаўскага сельсавета) В.В. Стасюк (прозвішча зменена). Мяне турбуе, што людзі “купаюцца” ў гарэлцы і ніяк не апомняцца.Гэта няправільна.

У нас быў аднойчы выпадак – памерла бабуля. Прыйшло многа людзей правесці яе ў апошні шлях. Правільна, трэба правесці. Але на вячэры так напіліся, што сталі спрачацца, а потым завязалася бойка. Адна з жанчын выбегла на вуліцу, адарвала кол і стала біць ім, хто папаўся пад руку. Тыя сталі ўцякаць, яна за імі… І жанчына гэтая была настаўніцай да пенсіі, пакойніцы яна зусім чужая. Якая ганьба! Да чаго дакаціліся людзі.

Ці раней так было? Вячэру рабілі сціплую, тры чаркі вып’юць і больш ніхто не п’е, у пост рабілі посную вячэру. А цяпер ніхто не глядзіць пост ці не пост, на другі дзень ідуць пахмяляцца на магілу, бо галовы баляць. Ці гэта трэба для памёршага?

А хто раней спраўляў тыя дні нараджэння? А цяпер гарэлка выходзіць кожны дзень: то ў адной сяброўкі дзень нараджэння, то ў другой, то ў дзяцей, то ў пляменнікаў…

О пьянстве

Отец Ростислав,

настоятель храма Святого Архангела Михаила,

д. Оброво:

Почему же человек пьёт? Вот на этот вопрос Святой праведный Иоанн Кронштадтский дает совет: «Ищи помощи у Спасителя, и Он непременно спасет тебя, прогонит бесовское полчище, которое вселилось в тебя за твое невоздержание, нерадение о себе, за леность и холодность к молитве, за маловерие и неверие, за удаление от Бога и от Церкви».

А человек, вместо того, чтобы согреться верою, опереться на прочный фундамент Слова Божьего, разбудить в себе Христа, дабы взялся Он сильною рукою за штурвал нашей жизни, – еще более запутывается в сетях жизни, одурманивая себя алкоголем. И сатана, сей великий лжец, ретиво подсовывает человеку стакан: «На, выпей и забудься». И так человек разрушает своё тело и душу.

Имеем ли мы право разрушать своё тело? Нет. Это прямое нарушение заповеди: не убий. Разве не знаете вы, что тело ваше – это храм Духа Святого, а пьянство превращает этот храм в пещеру разбойников?! Алкоголь постепенно разрушает тело, но разрушается и душа. Человек деградирует, мало-помалу превращаясь в животное, теряя образ и подобие Божие. Господь предупреждает нас, чтобы мы трезвились и были внимательны, потому что низвержен диавол на землю, и в страшной злобе ходит, как рыкающий лев, ища кого поглотить. И чтобы овладеть человеческою душою, он применяет свою змеиную хитрость, являясь в образе «ангела света».

Церковь рассматривает алкоголизм как бесовское, демоническое влияние на человека. Такой  больной и истощенной душе нельзя помочь одними травами и лекарствами. Преподобный Феодосий Печерский объяснял: «Пьянством – ангела-хранителя отгоняем от себя, а злого беса привлекаем, ибо бесы радуются нашему пьянству. В пьяном человеке бес достигает всех своих коварных желаний, ибо сам он становится бесом. Кто кем побежден, тот тому и раб» (2 Пет. 2.1).

Кроме вреда для своей души человек, увлекающийся алкоголем, причиняет страдания и боль своим родным и близким.

Страшна участь пьяниц, которые не задумываются о последствиях этой страсти. Они не наследуют царства Божия. А для христианина это самое страшное.

Есть люди, которые любят выпить и оправдывают это желание ссылками на разрешение вина в церковном уставе. Да, употребление вина «по чаше» разрешается в определенные дни. Обратите внимание «разрешается», а не «рекомендуется». Особенно следует помнить – вина, а не водки. И вина сухого, разбавленного водой, по своим качествам приближающегося к виноградному соку. И еще – «по чаше», а не «почаще», как некоторым хотелось бы. Пьянство – это зависимость. Порой нам кажется, что мы контролируем себя, но это не так, потому что он (бес) контролирует нас.

Как исцелиться? Надо понять и принять, что исцеление от пьянства – это огромная и длительная работа души. Иконы не совершают каких-то видимых действий, они воздействуют на нас волею невидимой. Благодействие и чудодействие иконы недоступны тому, чья душа не открыта. Если вы сами страдаете этим недугом и желаете исцелиться – искренне покайтесь перед Богом в грехе пьянства и прочих грехах с твердым намерением не отступаться. Крещеному человеку желательно исповедоваться и причаститься. Если алкоголизмом страдает близкий вам человек (и при этом лечиться не собирается), молитесь за него, зажигайте свечи. И не нужно относиться к этому с пессимизмом, ведь главное здесь – вера. Только когда человек искренне, всем сердцем своим, всею душою своею обратится к Пресвятой Богородице и попросит помощи перед чудотворною иконой Ее, тогда Она услышит и поможет. По вере своей человек получает помощь свыше – не забывайте об этом.

Также нужно помнить: для избавления от этого недуга, нужно изменить свой прежний образ жизни. Когда после травмы человек не может ходить, он кардинально меняет свой образ жизни, так и пьянство является болезнью, которую нужно лечить кардинально. И на это понадобятся не недели, и не месяцы, а годы. Не отчаивайтесь, если воля самого человека  маленькая, очень ослабленная. С помощью Божией, с причащением Тела и Крови Христовых, с молитвами родных и близких она сможет укрепиться.

Некоторые советы Отца Иоанна Кронштадтского:

–Контролируй себя, наблюдай за собой постоянно. На это уйдут месяцы и даже годы. Не давай себе ни малейшего послабления. Мгновенная слабость может вновь вернуть все на прежние позиции. Не возгордись своим трезвлением, иначе вознесешься, после чего неминуемо упадешь, что и случается нередко с теми, кто посчитал, что все уже позади.

–Пробудись от сна, невежества и дурмана! Посмотри на себя, что с тобой стало! Как мучаешь ты себя и своих близких, сколько зла привносишь в мир!

–Скажи твердо и решительно, без тени сомнения: «Отрекаюсь от тебя – пойло сатаны! Сочетаюсь с Тобою, Господи Иисусе Христе! Спаси меня, изнемогаю. Одолевает коварный и хитрый враг меня. Придай крепости, твердости и постоянства в моем чистосердечном решении освободиться от пьянства. Да будет воля Твоя!» (или то, что подсказывает сердце, своими словами).

–Ни в коем случае не откладывай на потом. Осознав, начинай борьбу с вражеской страстью немедленно и не вступай с сатаной ни в какие переговоры, не иди ни на какие уступки, воплощая лишь одно свое требование: никогда ни при каких обстоятельствах и ни по какому поводу не пить!

–Однако не надейся только лишь на себя, иначе проиграешь. Было бы неразумно отказываться и от медицинской помощи в случае необходимости.

–Если же вдруг упал, поднимайся после срыва вновь, как ни в чем не бывало. Кайся, говори себе: «Поделом мне за всю мерзость моих грехов, скудость покаяния, слабость воли, испорченность нрава!» и вновь начинай сражение с невидимым врагом. Однако обязательно извлеки из случившегося должные выводы и проанализируй свои просчеты.

–Беги от пьяных компаний, спаивателей, «калымов», праздно проводящих свое время и тунеядцев как от чумы. Стерегись блуда, пиршества. Особенно настраивай себя на трезвление в праздники, дни рождения и получки, а также оберегайся других поводов для пьянства. Ты свое уже испил сполна!

– Посещай церковные службы в храме, особенно Божественные Литургии, читай Священное Писание, приобщайся Святых Тайн. В этом залог не только победы, но и истинного исцеления души!

Исповедь алкоголика

Свой первый стакан мне налил отец, когда впервые взял с собой на открытие летнего сезона охоты на уток. Протягивая стакан, он сказал мне, 12-летнему пацану: «Ты уже большой. Тебе уже можно». Его поддержали друзья из большой и уже подвыпившей компании, сидящей вокруг костра на острове среди водохранилища. Это были уважаемые дядьки, в основном руководители и начальники отделов. И я понял, что пить вместе с ними – это круто. Потом мы втихушку с друзьями пили понемногу по выходным. Никто не замечал ничего особенного в нашем поведении. А потом, став студентом, пил как многие, никого не боясь, ни на кого не оглядываясь. Было весело, и жизнь казалась беззаботным праздником. Когда женился, не остановился. За водкой не видел детей, часто терял работу. И чем больше родные и близкие старались остановить, тем сильнее хотелось сделать наоборот. А потом стал замечать, что не могу остановиться. Пил по несколько дней кряду, потом неделями… По утрам становилось так плохо, что не выпив глоток, умирал. Тело горело, голова была в тумане, малейший шум раздражал, и подняться с кровати не было сил. Но как только в голове возникала мысль, что больше не могу терпеть это изматывающее состояние, неведомая сила поднимала с кровати, и гнала, гнала, гнала… И как только, не выдержав, снова дотрагивался до рюмки, желание выпить становилось безудержным и летело к черту намерение  не пить. Запой только тогда можно было остановить, когда удавалось не выйти из дома в течение хотя бы нескольких дней.  Но на это требовались преогромнейшие усилия. Да, было моментами стыдно, что обуза для семьи, но как только слышал упреки в свой адрес или угрозы о разводе, становилось тошно и снова хотелось напиться…

Пробовал кодироваться. И не раз. Лечился в больнице. Но как только заканчивался срок, отпивал за все «потерянные» дни. И понял однажды: погибаю. Тогда решился, пошел на исповедь в церковь. Но что-то сделал не так и батюшка на меня накричал. Это оттолкнуло меня от Божьей помощи еще на несколько лет. Но не зря говорят: пути Господни неисповедимы. Бог протягивал мне снова руку помощи. Я стал читать православную литературу, библию. Я вообще люблю читать, но эти книги были особые. Они перевернули мое сознание. Я стал понимать, почему я не могу справиться со своим недугом. Стал ходить на службы по воскресеньям. Исповедывался и причащался по праздникам. Но стоило пропустить хоть одну воскресную службу, как запивал снова.

И вот привезли в Ивацевичский храм мироточащие иконы Святого Пантелеймона и Матери Божьей «Скоропослушница». Я пошел приложиться к этим святыням. И не удержался, спросил у батюшки, где видно, что они мироточат? Он поднял икону, повернул на свет и я увидел прозрачные капли. А когда я приложился к иконам, что-то необыкновенное случилось со мной в этот момент. Желание даже курить вдруг исчезло. Как будто никогда и не было этой страсти.

Я считаю дни своей новой жизни. И страшно, и душа не вмещает радости, что на мне, грешном и недостойном, свершилось чудо, ибо от этой страсти освобождение получают единицы из тысяч зависимых.

«Тяжело слышать вопли несчастных о помощи, и нет средства единичными усилиями помочь этим страдальцам. Во имя спасения ежегодных человеческих жертв пьянства, тысяч невинно гибнущих детей и слабых женщин, во имя спасения людей от преступления, пороков и безнравственности, порождаемых пьянством, во имя, наконец, общественного порядка и спокойствия каждого – необходимо дружное содействие всего русского общества к возвышению нравов народа». Святой Иоанн Кронштадтский.

Матэрыялы падрыхтавала Валянціна Бобрык. Фота Валерыя Міскевіча і аўтара радкоў.

Листок №3 (август 2017)

Размещено 24 Сентябрь, 2017; 5:33 в Журнал "Приходской листок", Новости прихода

Листок №3